Učesnici panela:
1. Prof. dr Aleksandar Savanović
Aleksandar Savanović je profesor na predmetima Istorija političkih teorija, Savremene teorije demokratije i Savremena država na Fakultetu Političkih nauka Univerziteta u Banjaluci. Do sada je objavio četiri knjige: Anarhokapitalizam (2011, drugo izdanje 2016), Otvoreno društvo kao ideja, ideologija i politička praksa (2014); Etika nevinosti: kritika hrišćanstva u filozofiji F. Ničea (2008) i Teorija Republike (2019), kao i više desetina naučnih radova u naučnoj i stručnoj publicistici u zemlji i inostranstvu.Osnovna polja njegovog naučnog interesovanja su kontraktualizam, konstitucionalizam, liberalizam i srodne oblasti.
2. Prof. dr Vlade Simović
Vlade Simović je rođen u Sarajevu 1981. godine. Doktorirao je na Fakultetu političkih nauka Univerziteta u Beogradu 2014. godine. Na Fakultetu političkih nauka Univerziteta u Beogradu završio je master studije iz oblasti političke analitike i menadžmenta 2008. godine. Studije žurnalistike završio je 2006. godine na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Banjoj Luci.Objavio je više naučnih i stručnih radova iz oblasti politikologije. Istražuje podijeljena društva, političku istoriju, nastanak i funkcionisanje savremenih država, političke ideologije, političke partije i interesne grupe. Radio je u štampanim i elektronskim medijima do 2000. do 2006. godine. Radi na Univerzitetu u Banjoj Luci od 2008. godine.
3. Prof. dr Srđan Perišić
Srđan Perišić je doktorirao na Fakultetu političkih nauka u Beogradu iz oblasti političke teorije, na tezi “Biopolitika u savremenoj političkoj teoriji i praksi”. Teza se bavi postmodernom transformacijom liberalizma u kontekstu međunarodnih odnosa, globalnih pojava i izmene osnovnih kategorija moderne epohe. Predaje međunarodne odnose i geopolitiku. Objavljuje tekstove u vodećim naučno-teorijskim časopisima u Srbiji.
Kratak sadržaj teme panela:
Korona kriza je još jednom potvrdila nešto što se već nekoliko puta konstatovalo u ozbiljnim akademskim i intelektualnim krugovima, da je liberalna demokratija u velikom problemu. U trenutku potpune izolacije širom svijeta, Boris Džonson konstatuje da društva ipak-ima (aludirajući na čuvanu rečenicu Margaret Tačer da društvo ne postoji). Dakle, u trenutku kada imamo izolovane porodice i pojedince i čistu državu sa svojim propisima, Džonson kaže da imamo društvo. Pošto društvena javna sfera očito nije mogla da pruži svoj doprinos i da putem svojih demokratskih kapaciteta dođe do rješenja za novonastalu situaciju- imamo potpuno antiliberalnu praksu, čiste hobsijanske levijatane, države, koje uvode vanredna stanja i tu se priča završava. Nagle i normativno gledano radikalne mjere uvele su atomizirane pojedince u velike probleme. Strukturalno gledano, moderno liberalno poimanje čovjeka u zajednici pretvorilo se u staro pred-moderno republikansko, skoro pa organicističko. Nastalo je društvo u kome su pojedinci htjeli to ili ne, bivali prepušteni “vanrednim mjerama”. Ne dovodeći naravno samo postojanje mjera u pitanje, i pritom ne ulazeći u to koje su mjere dobre a koje nisu, jer ima i jednih i drugih, one su dobar pokazatelj kakav scenario čeka liberalne demokratije ukoliko se javna sfera vrijednosno i infrastrukturno ogoli, čemu smo svjedoci u proteklih više od godinu dana. Jasno je da iza javnog dijaloga mora da stoji neko znanje, ali kada se sama mogućnost komentara u društvenoj eho-komori satanizira, to je znak da su neke od osnovnih vrijednosti i principi modernosti u velikoj krizi. Konstitutivno obilježje liberalizma je ograničavanje vlasti, dizajniranje njenih granica, a situacija vanrednog stanja je nešto gdje se te granice prećutno prekoračuju. Iako je Juval Noah Harari prošle godine u tekstu objavljenom za Gardijan tvrdio da korona kriza može ojačati institucije i svijest o jedinstvu čovječanstva, i podijelio isuviše optimističan stav o liberalnom poretku, trenutna situacija tome ne ide u prilog. Ovdje kao da dolazimo u situaciju ili-ili, ili dobra organizacija i menadžment koji pogoduju aristotelovskoj koncepciji društvenog, ili da se prepustimo anarhističnim voljnim činovima neposlušnosti pojedinaca, koji izgleda nisu previše efikasni. Klaus Dirksmajer, profesor globalizacione i ekonomske etike na Univerzitetu u Tibingenu, smatra da što se slobode tiče, tog tako ukletog i zagonetnog pojma, pogotovo danas trebamo moći praviti razliku između kvaliteta i količine slobode. Ako radnja koja ide u prilog kvalitetu slobode, ograničava količinu slobode, onda je ona dobra, dok radnja koja ne ide u prilog kvalitetu ali daje beskonačne mogućnosti nije. Takva bi i negdje možda i trebala biti tačka u kojoj se susreću republikanska organizacija i dobro raspoređeni i ograničeni nivoi vlasti na koje bi autonomija volje pojedinca na pravi način mogla doći do izražaja.
Autonomija, vrijednost koja je u softveru liberalnih demokratija, bez korektivnog naučnog elementa, može samo pogoršati stanje sa pandemijom.
U državama gdje je u društvenom tkivu prisutan momenat “komanduj i kontroliši”, vanredne mjere odozgo nisu problem, međutim u “otvorenim društvima” stvar se otima kontroli i skače u “nepoznate oblike upravljanja”. U državi kao što je naša (tu bi mogli svrstati i Mađarsku, Poljsku i Srbiju), gdje sve vrste vlada već imaju tendenciju ko autoritarizaciji društvenog polja, korona je samo ubrzala te procese.
U državama kao što je SAD, došlo je do kulturološkog kolapsa. U mješovitim tradicijama (Centralnoj Evropi) iako se koliko toliko uspjela napraviti prividna ravnoteža, došlo je do organizacije disidentskih korpusa kojih ima više nego što se to na prvi pogled da primijetiti.
Liberalnoj demokratiji je dakle potrebna nova dijalektika između autoriteta i slobode.
Kako do te koncepcije?
Da li referisanjem na same izvore liberalne doktrine?
Da li amortizacijom postojećih političkih i ekonomskih praksi?
Ili postoji više alternativa koje su vrijedne pomena?
O navedenim i mnogim drugim savremenim problemima liberalizma i republikanizma saznajte na panelu 5.11.2021. sa početkom u 19 časova u amfiteatru “Centra za kulturu” Prnjavor.
Be the first to comment